Instituti Demokratik i Kosovës (KDI), ka bërë monitorimin e punës së Kuvendit të Kosovës gjatë sesionit pranveror të vitit 2018, periudhë kjo e karakterizuar me mungesa të theksuara të deputetëve në votim dhe mos-organizim të duhur të punimeve.
Janë 20 nga gjithsej 27 seancat e mbajtura gjatë periudhës janar – korrik që kanë vazhduar punimet në ditë të tjera, për shkak të numrit të madh të pikave të rendit të ditës dhe mungesës së kuorumit. Kuvendi nuk ka qenë efikas në organizimin dhe menaxhimin e punimeve të tij.
Thirrja e seancave të reja pa përfundimin e seancave paraprake ka ndikuar në grumbullim të pikave të papërfunduara të rendit të ditës, dhe në efikasitetin e punës së Kuvendit.
Bazuar në Rregulloren e Punës, java plenare fillon në ditën e enjte për të vazhduar ditën pasuese në rast se seanca shtyhet. Kjo praktikë ka funksionuar mirë por është ndryshuar gjatë legjislaturës së V-të, dhe po e përcjellë edhe legjislaturën e VI-të. Caktimi i seancave plenare në kohën kur komisionet kanë paralajmëruar mbajtjen e takimeve të tyre ka shkaktuar mungesë kuorumi në të dy anët, edhe në seanca edhe në komisione. Në njërën anë, Kryesuesi i seancës shpeshherë është detyruar të ndërpres seancën ose ta shtyej votimin e ndonjë pike të caktuar për një ditë tjetër për mungesë të kuorumit. Ndërsa në anën tjetër, shumë prej takimeve të komisioneve janë anuluar në momentin e fundit për shkak që deputetët kanë qenë në seancë.
Karakteristikë e këtij sesioni të punës së Kuvendit është mungesa e theksuar e pjesëmarrjes në votim nga deputetët. Kjo ka prodhuar ngecje në funksionin ligjvënës të Kuvendit duke limituar në masë të madhe numrin e projektligjeve të miratuara, përfshirë këtu edhe dështimin e ratifikimit të disa marrëveshje ndërkombëtare me rëndësi të veçantë për qytetarët e vendit. Vlen të theksohet se përmbushja e agjendës legjislative për 2018 deri tani është 22%.
Mungesa e deputetëve në votim nuk përbën shqetësimin e vetëm. Deputetët kanë munguar jo vetëm në seanca plenare, por edhe në mbledhjet e komisioneve parlamentare.
Deri në fund të qershorit janë evidentuar 660 mungesa, praktikë kjo që bie në kundërshtim me obligimet e deputetëve për pjesëmarrje në punimet e Kuvendit. KDI u bënë thirrje të gjitha subjekteve politike parlamentare që të trajtojnë dhe rregullojnë këtë çështje përmes Rregullorës së Punës së Kuvendit, dhe deputetët që mungojnë në seanca, e sidomos në votim, të penalizohen Mos pjesëmarrja në seanca dhe në votim është shmangie nga përgjegjësia dhe përfaqësimi i qytetarëve. Për deputetët që nuk marrin pjesë në votim duhet të parashihen ndëshkime, jo vetëm me votë por edhe financiare.
Edhepse me tre muaj vonesë, Kuvendi në këtë legjislaturë, për herë të parë e ka miratuar planin e punës për vitin 2018. Agjenda legjislative e Kuvendit është ndërtuar mbi planin legjislativ të Qeverisë dhe përfshin 135 projektligje, 22 nga të cilat janë bartur nga viti i kaluar. Në ndërkohë, agjendës legjislative i janë shtuar edhe 13 projektligje të tjera që më herët nuk kanë qenë të parapara, duke rritur numrin në 148 projektligje të planifikuara për shqyrtim këtë vit. Për sesionin pranveror Kuvendi ka arritur që të miratojë 33 ligje, ndërsa në komisionet parlamentare, në procedurë për shqyrtim janë edhe 55 projektligje (38%). 59 projektligje ose (40%) nuk janë përgatitur ende. Kuvendi ka vazhduar me praktikën e shqyrtimit të projektligjeve në procedurë të përshpejtuar, ku gjatë këtij sesioni, 11 nga ligjet e miratuara janë shqyrtuar me procedurë të përshpejtuar.
Për dallim prej legjislaturës së V-të, kjo legjislaturë statistikisht qëndron më mirë në planin e saj mbikëqyrës. Vetëm gjatë sesionit pranveror janë parashtruar gjithsej 237 pyetje parlamentare. Grupi parlamentar më aktiv më pyetje është ai i LVV- së me 79 pyetje, pasuar nga LDK me 64 pyetje, PDK me 34 pyetje, PSD me 31 pyetje, AAK me 14, NISMA me 13 pyetje, pyetje, LS me 1 pyetje , 6+ me 1 pyetje, 1 pyetje nga deputeti pa grup parlamentar, Slobodan Petrovic. Përkundër numrave, 61 deputet nuk kanë parashtruar asnjë pyetje parlamentare.
Është evidentuar edhe rritje e numrit të interpelancave, gjithsej 12 interpelanca këtë sesion. Grupi parlamentar që ka inciuar më së shumti interpelanca është LDK me 7 interpelanca, ku tre prej tyre janë iniciuar bashkë me grupin parlamentar të VV-së, LVV ka inicuar gjithashtu 7 interpelanca duke përfshirë edhe tri që janë inciuar në bashkëpunim me grupin parlamentar të LDK-së, dhe PSD ka inciuar 1 interpelancë. 10 prej interpelancave të thirrura i janë drejtuar kryeministrit të Republikës së Kosovës, z.Ramush Haradinaj, një interpleancë për ministren e Integrimeve Evropiane, znj.Dhurata Hoxha dhe një interpelancë për ministrin e Shëndetësisë, z.Uran Ismaili. Megjithatë, përkundër numrit të madh të interpelancave, nuk është arritur ndonjë efekt konkret. Në shumicën e rasteve interpelancat janë zhvilluar shumë më vonë sesa koha e parashtrimit të kërkesës për interpelancë nga Grupet Parlamentare. Për më tepër, interpelancat zakonisht janë thirrur për çështje veçse të ngritura nga opinioni publik, pra, deputetët nuk u kanë paraprirë këtyre temave por kanë reaguar pas reagimit të opinionit publik.
Gjatë sesionit pranveror, komisionet parlamentare kanë ftuar për raportim 38 herë ministrat e kabinetit qeveritar. Komisionet që kanë qenë më aktiv në këtë drejtim janë komisione për nga aspekti i shqyrtimit të projektligjeve kanë qenë më pasive. Nga komisionet që kanë pasur më së shumti raportime të ministrave janë: Komisioni për Integrime Evropiane – 7 raportime; Komisoni per të Drejtat e Njeriut – 7 raportime; Komisioni për Arsim – 6 raportime; Komisioni për Punë të Jashtme – 4 raportime; Komisioni per Shendetesi – 4 raportime. Vlen të përmendet fakti se Kuvendi shpeshhere është shpërfillur nga ana e ekzekutivit, pasi që ky sesion është karakterizuar me pjesëmarrje shumë të vogël të kabinetit qeveritar në punimet e Kuvendit në seanca plenare.
Kuvendi ka stagnuar në monitorimin e zbatimit të ligjeve. Përgjatë sesionit pranveror të punës, Kuvendi ka miratuar vetëm një raport të monitorimit të zbatimit të ligjit. Një raport tjetër është miratuar nga Komisioni për Buxhet dhe Financa, por i cili nuk është votuar në seancë, kurse në proces të mbikëqyrjes të zbatimit të ligjeve janë edhe 17 ligje të tjera nga komisionet parlamentare.
Në raport me transparencën financiare, Kuvendi ka shënuar regres duke mos publikuar asnjë raport financiar për shpenzimet e realizuara gjatë periudhës janar – qershor të këtij viti. Ky kthim prapa në përmbushjen e transparencës dhe praktikave të mira të qeverisjes është i papranueshëm, sidomos duke u bazuar në faktin se në në vitet paraprake raportet mbi shpenzimet e Kuvendit janë publikuar në mënyrë periodike, çdo tre muaj.
Kuvendi në numra: